Theo Ủy ban Bầu cử Ấn Độ, thời gian tổng tuyển cử sẽ kéo dài 44 ngày, từ ngày 19/4 đến ngày 1/6, nhằm bầu ra 543 thành viên của Lok Sabha (Hạ viện) Ấn Độ khóa 18 với nhiệm kỳ 5 năm.
Đảng giành được đa số ghế tại Hạ viện sẽ đứng ra thành lập chính phủ mới. Kết quả các cuộc thăm dò dư luận mới đây cho thấy đảng cầm quyền Bharti Janata Party (đảng Nhân dân Ấn Độ - BJP) của Thủ tướng Narednda Modi đang chiếm ưu thế.
Cuộc tổng tuyển cử năm nay của Ấn Độ được đánh giá cực kỳ quan trọng, có vai trò định hướng cho tương lai phát triển của quốc gia đông dân nhất thế giới hiện nay. Nhân sự kiện đặc biệt này, phóng viên VOH có cuộc trao đổi với ông Pankaj Pachauri - nhà báo nổi tiếng với thâm niên hơn 30 năm trong ngành truyền thông và từng là Cố vấn Truyền thông dưới thời cựu Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh.
Phóng viên (PV) : Xin ông cho biết báo chí Ấn Độ bình luận thế nào về cuộc tổng tuyển cử năm nay?
Ông Pankaj Panchauri: Báo chí Ấn Độ rất hào hứng với những cuộc bầu cử như thế này. Số lượng kênh truyền hình, tạp chí, báo điện tử, trang tin tức trực tuyến đã tăng lên đáng kể trong suốt thập kỷ qua. Ngoài ra còn có các nền tảng thông tin khác như YouTube, Facebook.. tất cả đều phát triển ở Ấn Độ và chủ đề chính của họ thường xuyên là về cuộc tổng tuyển cử này. Đây sẽ là cuộc bầu cử lịch sử cho tương lai của Ấn Độ do hai yếu tố.
Thứ nhất, ở Ấn Độ rất hiếm khi có một chính phủ được bầu chọn 3 nhiệm kỳ liên tiếp và đó là điều mà đảng cầm quyền của đương kim Thủ tướng Narendra Modi đã và đang nỗ lực để đạt được trong cuộc bầu cử lần này.
Thứ hai, hiện có hơn một nửa các kênh truyền thông ở Ấn Độ cho rằng việc một chính phủ đảm nhiệm nhiều nhiệm kỳ như vậy không phải là tín hiệu tích cực; bởi với một nền dân chủ thực thụ, chúng ta cần sự đa dạng trong quan điểm chính trị và hệ tư tưởng, phù hợp với các chuẩn mực về nền dân chủ của Ấn Độ - vốn đã được quy định trong Hiến pháp của chúng tôi.
Hiện tại, diễn biến của cuộc bầu cử đang rất kịch tính. Liên minh đảng cầm quyền có khoảng 20 đảng, và liên minh đảng đối lập chính có khoảng 29 đảng. Vì vậy, đây là một cuộc bầu cử rất gay cấn ở Ấn Độ. Các kênh truyền thông ở Ấn Độ đang rất bận rộn trong giai đoạn này.
PV: Với việc đương kim Thủ tướng Narenda Modi được dư luận dự đoán sẽ tiếp tục tái đắc cử, liệu sẽ có bất ngờ nào khác không theo quan điểm của ông?
Ông Pankaj Panchauri: Cá nhân tôi nghĩ sẽ không có bất ngờ nào vì ông Modi đang điều hành chiến dịch tranh cử của mình rất tốt. Đảng của ông Modi đang thu thập trái phiếu bầu cử với kết quả khả quan. Ở Ấn Độ chúng tôi có chương trình trái phiếu bầu cử - hình thức quyên góp, vận động cho các đảng chính trị từ các công ty, doanh nghiệp cho các đảng chính trị.
Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng đảng của Thủ tướng Modi đã nhận được khoảng 60% tổng số trái phiếu này trong cả nước. Vì thế nguồn lực tài chính của đảng này rất vững vàng, và vì lẽ đó chiến dịch tranh cử cũng được điều hành trơn tru.
Lý do tiếp theo, ông Narenda Modi là người rất tinh tế, biết cách thu hút và thuyết phục mọi người từ những việc nhỏ bé. Nếu tìm hiểu về sự nghiệp của ông, chúng ta sẽ thấy khi đến bất kỳ nơi nào gặp gỡ mọi người, ông đều mặc trang phục đặc trưng của nhóm người đó và trò chuyện bằng ngôn ngữ của họ.
Các sự kiện tranh cử của ông Modi thu hút rất đông người tham dự. Ngoài nguồn lực tài chính, ông còn có sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính phủ nên tôi không ngạc nhiên nếu ông ấy tái đắc cử nhiệm kỳ Thủ tướng thứ ba liên tiếp.
Mặc dù vậy, ở Ấn Độ, ta không bao giờ có thể nói trước điều gì cho đến khi lá phiếu cuối cùng được kiểm. Quá khứ cũng từng ghi nhận những sự kiện bất ngờ và không lý do gì tương lai không có điều đó. Do đó rất khó để khẳng định điều gì, song có thể nói ông Modi đang chiếm ưu thế rất lớn trong cuộc đua lần này.
PV: Ông có thể nói một chút về các đảng phái lớn ở Ấn Độ trong cuộc tổng tuyển cử lần này? Và ông đánh giá như thế nào về các ứng viên nổi bật và chiến lược tranh cử của họ, thưa ông?
Ông Pankaj Panchauri: Nội dung chính trong chiến dịch tranh cử của Thủ tướng Narenda Modi phản ánh đúng hình ảnh của ông - một nhà lãnh đạo mạnh mẽ tập trung vào phát triển kinh tế và thay đổi các chính sách xã hội phù hợp hơn, cải thiện việc làm cho người dân để đảm bảo tất cả mọi người đều có vai trò trong sự phát triển của đất nước. Đó cũng chính là điều mà đảng cầm quyền BJP hướng đến.
Trong khi đó, phe đối lập lại tập trung vào việc thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và có những chính sách hỗ trợ người dân. Phe đối lập nhận định nền kinh tế Ấn Độ đang vận hành rất tốt, song đây thực chất là thành quả của người tiền nhiệm của ông Modi, đó là Tiến sĩ-Nhà kinh tế học, cựu Thủ tướng Manmohan Singh và cũng là người tôi từng có cơ hội làm việc với tư cách Cố vấn truyền thông.
Phe đối lập cho rằng 10 năm ông Manmohan Singh lãnh đạo đất nước là những năm tuyệt vời nhất đối với nền kinh tế Ấn Độ, và bây giờ chúng ta đang hưởng thành quả từ việc gieo trồng thành công đó. Hiện nay, khoảng 40% tổng tài sản của cả nước Ấn Độ nằm trong tay chỉ 1% doanh nghiệp và người giàu; và điều này đã được các cơ quan, tổ chức nước ngoài bình luận rất nhiều rằng sự tập trung của cải ở Ấn Độ đang mất cân bằng. Do đó phe đối lập tập trung vào các chính sách để hỗ trợ người dân và nói rằng cần phải "tái cấu trúc" lại số tài sản này cho phù hợp hơn.
Một vấn đề lớn khác ở Ấn Độ hiện nay là tình trạng thiếu việc làm đối với thanh niên. Tỷ lệ người trẻ từ 15 đến 29 tuổi thất nghiệp ở Ấn Độ lên đến 28%. Đảng Bharti Janata và Thủ tướng Modi luôn nói rằng ông là người duy nhất có thể giải quyết được vấn đề này, đưa Ấn Độ lên tầm cao mới và sự tăng trưởng mới.
Xem thêm: Trước thềm cuộc bầu cử lớn nhất thế giới ở Ấn Độ, cử tri trẻ mong muốn điều gì?
PV: Ông đánh giá thế nào về những tác động từ các chính sách của Thủ tướng Narenda Modi trong hai nhiệm kỳ vừa qua?
Ông Pankaj Panchauri: Điều thứ nhất, Ấn Độ tuy hiện đã trở thành nền kinh tế lớn trên thế giới với mức tăng trưởng ấn tượng; nhưng thành quả từ sự phát triển đó lại chưa thực sự đến được với người nghèo. Khoảng cách giàu nghèo vẫn là vấn đề nhức nhối trong hai nhiệm kỳ vừa qua của ông Modi. Tại Ấn Độ hiện nay có đến 800 triệu người phải sống nhờ vào nguồn thực phẩm trợ cấp từ chính phủ.
Thứ hai, tuy đạt được nhiều thành tựu trong phát triển hạ tầng như xây dựng nhiều sân bay mới, hệ thống đường cao tốc mới... nhưng Ấn Độ lại chưa phải là nơi hấp dẫn các nhà đầu tư. Thực tế khi làn sóng đầu tư nước ngoài dần dịch chuyển ra khỏi Trung Quốc, có nhiều kỳ vọng rằng Ấn Độ sẽ là điểm đến tiếp theo, song kết quả lại không như mong đợi. Các nước như Indonesia, Malaysia và cả Việt Nam của các bạn trong 5 năm qua có tỷ lệ thu hút nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài tốt hơn chúng tôi.
PV: Là quốc gia có nền công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, ông đánh giá như thế nào về hệ thống bầu cử kỹ thuật số của Ấn Độ?
Ông Pankaj Panchauri: Cuộc tổng tuyển cử năm nay về cơ bản được thực hiện dựa trên nền tảng kỹ thuật số. Xét về tổng thể, hiện nay ở Ấn Độ có khoảng 60% người dân được tiếp cận với các phương tiện kết nối hiện đại, và một nửa trong số này thành thạo các nền tảng số thông minh.
Các ứng dụng truyền thông xã hội như WhatsApp, Youtube được sử dụng rộng rãi trong việc tuyên truyền và vận động bầu cử với hàng triệu nhóm và kênh được thành lập.Thủ tướng Modi gần đây cũng có cuộc gặp với nhóm các nhà sáng tạo nội dung số và Youtuber nổi tiếng ở Ấn Độ. Tôi khá sốc khi chỉ 25 người trong số họ có đến gần 50 triệu người theo dõi trên các nền tảng số, và bạn có thể hiểu mức độ tiếp cận và lan tỏa thông tin rộng rãi đến mức nào.
Có thể nói, các nền tảng trực tuyến đã trở thành "sân khấu chính" của chiến dịch bầu cử năm nay. Điều thú vị nữa là đảng cầm quyền của Thủ tướng Modi đã rất thông minh, bắt kịp xu hướng và rất giỏi trong công tác vận động tranh cử trực tuyến.
PV: Xin cảm ơn ông về buổi trao đổi hôm nay.
